Organizowanie społeczności lokalnej to proces, który jest ukierunkowany na wzmacnianie mieszkańców oraz tworzenie sieci współpracy lokalnych struktur, celem przygotowania ich do wspierania rozwoju danej społeczności, jej zdolności do rozwiązywania problemów, tworzenia środowiska zmiany oraz budowania potencjału całej społeczności - w myśl zasady: od pomocy do samopomocy i w myśl odwrócenia paradygmatu - od “pracy dla” do pracy “z ludźmi i przez ludzi”.
Organizowanie społeczności lokalnej prowadzi do poprawy jakości życia wszystkich MIESZKAŃCÓW. Działania podejmowane w ramach OSL skupiają się na WSPÓŁPRACY, która nie tylko zwiększa szanse na rozwój solidarności społecznej oraz włączenia i integracji, ale też podnosi poziom obywatelskości mieszkańców oraz ich zaangażowania w sprawy gminy czy sołectwa.
Organizowanie Społeczności Lokalnej to:
- rozwój społeczeństwa w obszarze partycypacji, samoorganizacji i przejmowaniu odpowiedzialności za realizację działań w skali lokalnej;
- rozwój wspólnot lokalnych, który zmierza w kierunku zwiększania ich aktywności i
współdziałania na rzecz wspólnego dobra dostępnej przestrzeni publicznej, dostępnych w niej zasobów/potencjału oraz ich racjonalnego wykorzystania.to tworzenie odpowiedniego środowiska do wymiany doświadczeń i współpracy sąsiedzkiej.
Istotne jest też wzmacnianie postaw prospołecznych, inspirowanie do działania, udziału w konsultacjach społecznych czy wolontariacie, budowanie w mieszkankach i mieszkańcach poczucia odpowiedzialności za konkretną wspólnotę, integrowanie i edukowanie, ułatwianie lokalnej komunikacji społecznej i udostępniania informacji.
OSL jako proces uwzględnia następujące zasady:
- od pomocy do samopomocy,
- od pracy dla, do pracy z ludźmi i przez ludzi,
- od bierności do partycypacji,
- od perspektywy klienta do perspektywy partnera.
Wspólnota lokalna staje się społecznością aktywną. Działanie, aktywność to kluczowe elementy społeczeństwa obywatelskiego. Społeczeństwa, które dąży do zmiany społecznej i rozwoju poprzez swoją aktywność i zdolność do samoorganizacji oraz określania i osiągania wyznaczonych celów.
Działania podejmowane w ramach OSL to m.in.:
- ułatwianie kontaktów, doprowadzenie do lepszego poznania się mieszkańców i tworzonych przez nich grup i środowisk
- animowanie wśród mieszkańców dyskusji dotyczących ważnych aspektów codziennego życia, zwłaszcza nierozwiązanych problemów lokalnych
- wyszukiwanie i wspieranie liderów lokalnych
- diagnozowanie potencjału lokalnego środowiska
- inicjowanie powstawania grup obywatelskich
- motywowanie grup i środowisk do podejmowania aktywności ukierunkowanych na dobro wspólne
- budowanie lokalnych koalicji
- moderowanie sytuacji edukacyjnych w środowisku,
- pobudzanie energii potrzebnej do podjęcia i podtrzymania działania przez osobę/grupę
- budowanie Partnerstwa Lokalnego, rozumianego jako dobrowolna kooperacyjna relacja pomiędzy różnymi stronami, w której wszyscy uczestnicy zgadzają się pracować
razem, aby osiągnąć wspólny cel lub podjąć specyficzne zadanie i dzielić ryzyko, odpowiedzialność, zasoby, kompetencje i korzyści - tworzenie warunków do wymiany doświadczeń
- promowanie współpracy sąsiedzkiej
- wspieranie grup nieformalnych
- rozwój i wzmacnianie postaw aktywnych i prospołecznych
- inspirowanie mieszkańców do włączania się w ruchy społeczne, inicjatywy lokalne, inicjatywy nieformalne, działalność organizacji pozarządowych, konsultacje
społeczne, wolontariat - promowanie ruchów społecznych, inicjatyw oddolnych, partycypacji
- organizowanie warsztatów, szkoleń, spotkań z ekspertami, spotkań tematycznych,
- faktyczne włączenie i udział mieszkańców w decydowaniu o kierunkach rozwoju społecznego, definiowanie problemów i potrzeb społecznych
- zwiększenie zaangażowania uczestników/mieszkańców.